July 28, 2013

Bilişim Sisteminin Yapısı - Amasya Üniversitesi UZEM

1.       AMASYA ÜNİVERSİTESİ
            Amasya Üniversitesi 17.03.2006 tarih ve 26111 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren, 01.03.2006 tarih ve 5467 sayılı Kanunla Amasya'da kurulmuş bir üniversitedir. . Amasya Üniversitesi'nin kökleri, 1974 yılında Milli Eğitim Bakanlığı'nca kurulan Eğitim Enstitüsü ile birlikte atılmıştır. 1975 yılında ise Milli Eğitim Bakanlığı Amasya Meslek Yüksekokulu'nu açmıştır.
            1982 yılında YÖK'ün kurulmasıyla birlikte, Eğitim Enstitüsü ve Amasya Meslek Yüksekokulu Ondokuz Mayıs Üniversitesi'ne bağlanmıştır. Aynı yıl Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi'ne bağlı olarak "Eğitim Yüksekokulu" kurulmuştur.
            2012-2013 Akademik Yılı İtibariyle Üniversitemiz; 6 Fakülte Eğitim, Fen-Edebiyat, Mimarlık, Teknoloji, Tıp ve İlahiyat Fakülteleri 1 yüksekokul (Sağlık Yüksekokulu), 7 meslek yüksekokulu ( Teknik Bilimler M.Y.O, Sosyal Bilimler M.Y.O, Şerafeddin Sabuncuoğlu Sağlık Hizmetleri M.Y.O, Merzifon M.Y.O, Taşova M.Y.O, Suluova M.Y.O ve Gümüşhacıköy M.Y.O.), 2 Enstitü (Fen Bilimleri ve Sosyal Bilimler) ile eğitim-öğretim hizmetlerini sürdürmektedir.
Üniversitemizin 2011 yılındaki toplam bütçesi ise 47.668.994,62 TL dir. Üniveristemizin 6.364 öğrencisi, 271 akademik ve 223 idari personeli vardır.
2.      Ülkemizdeki Üniversiteler
Türkiye'de 2012 itibariyle 168 üniversite vardır. Bunlardan 103'ü devlet üniversitesi, 65'i vakıf üniversitesidir. 7 tanesi de vakıf meslek yüksekokuludur.
Devlet üniversitesi, yönetim olarak herhangi bir vakıf veya özel kurumla bağlantısı bulunmayan, bütçesi devlet tarafından karşılanan üniversite tipidir. 2008 yılında alınan yeni üniversitelerin kurulması kanunuyla Türkiye'nin her ilinde en az bir devlet üniversitesi bulunmaktadır.
Üniversite sayılarına paralel olarak aynı zamanda üniversitelerde kullanılan öğretim sistemleri de teknolojiye ayak uydurmaya çalışmaktadır. Geçmişi çok eskiye dayanan , özellikle Anadolu Üniversitesi ile yaygınlaşan uzaktan eğitim, artık neredeyse tüm üniversiteler tarafından kullanılmaktadır. Ön lisans, lisans, yüksek lisans, kurslar, sertifikalar ve dil kursları programlarında hızla artmaktadır.
eMarketer'in son raporuna göre global eğitim ve öğretim pazarı 2 trilyon civarında. Think Equity partners and Eduventures şirketinin verilerine göre ABD bu pazarın % 37.5'una yani 750 milyar $'lık bölümüne sahip.
3.       AMASYA ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM SİSTEMİ
Uzaktan eğitim, eğitimin zaman ve mekandan bağımsız olarak verilmesi ilkesine dayanır. Aynı zamanda maliyetleri düşürmek için veya kar amaçlı kullam-nılabilir. Uzaktan eğitim sistemi için Öğrenme Yönetim Sistemi kullanılır (Learning Management System-LMS). Bu sistem web uygulama örneklerinden biridir. Bilgiler sunucuda tutulur ve istenildiğinde bu bilgilere ulaşılır.
Sisteme kullanıcılar rollerine göre öğrenci, yönetici, öğretim elemanı vs. olarak giriş yaparlar. Her kullanıcı türü için özellikler farklıdır. Ders içerikleri ders hocası veya teknik elemanlar tarafından zenginleştirilerek sisteme aktarılır. Öğrenciler istedikleri anda sisteme girerek derslerini çalışabilir, tekrar edebilir, ödevlerini yapabilir, tartışma gruplarına veya hocalarına mesaj atabilirler. Aynı zamanda dersler sanal sınıf üzerinden canlı olarak, senkron bir şekilde verilebilir.
Amasya Üniversitesi 2012-2013 yılından itibaren uzaktan eğitime başlamıştır. Ön lisans ve yüksek lisans programları ile eğitim devam etmektedir. Sistemin teknik, eleman ve alt yapısı gelişerek devam etmektedir. Şuanda UZEM bünyesinde altı teknik ve yirmiye yakın öğrenci çalışmaktadır.
Amasya UZEM iki farklı öğrenme yönetim sistemi kullanmaktadır. Bunlardan birincisi aynı zamanda Beykent Üniversitesinin de kullandığı Enocta LMS sistemidir. Diğeri ise Moodle LMS üzerine kurulu ve açık kaynaklı olan sistemdir.
Amasya UZEM ile eğitim verilen programlara bir göz atalım.
Sınıf Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programı Dersleri: Enocta Sistemi, 37 Öğrenci.
·         Bilimsel Araştırma Yöntemleri
·         Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar
·         İlköğretimde Bilişim Teknolojileri  
     
Bilgi Yönetimi Önlisans Programı Dersleri: Enocta Sistemi, 20 Öğrenci.
·         Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I
·         Bilgisayar I
·         Genel Ekonomi
·         Genel İşletme
·         İşletim Sistemleri
·         Matematik
·         İletişim
·         Türk Dili I
·         Yabancı Dil I  
   
Merzifon, Suluova ve Gümüşhacıköy Meslek Yüksek Okulları Dersleri: Moodle Sistemi, 1000 Öğrenci.
·         Türk Dili I
·         Yabancı Dil I      
·         Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I


3.1. Enocta LMS Sistemi

Enocta LMS sistemi ile kullanıcı olarak kayıtlı olduğunuz programın ders içeriklerine ve ders materyallerine ulaşabilirsiniz. Ödevlerinizi görüntüleyerek ödev teslimi yapabilir, sınavlarınıza girebilir ve ders danışmanlarınızın bilgilerini görüntüleyebilirsiniz. Bunun yanında, bölüm sekreterine ve öğrenci işlerine dilekçe gönderebilir, bu kullanıcıların sisteme yüklediği belge ve formları bilgisayarınıza indirebilirsiniz. Aynı zamanda not dökümü, karne ve mezuniyet takip çizelgesi gibi belgelere ulaşabilirsiniz.
Enocta LMS kullanılmak üzere kiralanmıştır. Sistemin ücreti öğrenci sayısına bağlı olarak değişmektedir. Server yönetimi, hizmetin alındığı firma tarafından yapılmaktadır. İçerik hazırlama ise Amasya UZEM tarafından yapılmaktadır. Her dersin içeriği Dreamweaver, Flash, video vb. program ve çoklu görsel mateyaller ile zenginleştirilmektedir. Aynı zamanda UZEM bünyesinde kurulan stüdyo ile öğretim görevlileri haftalık dersleri için videolar hazırlamaktadırlar.
Sanal ders uygulamaları için Adobe Connect programı 15,000 dolara  satın alınmış ve server yönetimi UZEM tarafından yapılmaktadır. Bu program ile aynı anda 5 ders ve 100 öğrenciye senkron olarak ders verilebilmektedir.
Enocta LMS ile ders alan öğrenciler vize sınavlarını ve proje ödevlerini sistem üzerinden final sınavlarını ise kampüste almaktadırlar.
Bir öğrencinin veya öğretim elemanının  sistem üzerinde yapabileceği işlemler ana hatlarıyla üç grupta toplanır. Bunlar Öğrenci (Öğretim Elemanı), İletişim ve Ayarladır.

3.1.1.      Öğrenci (Öğretim Elemanı)

Bir öğrencinin sistem üzerinde yapabileceği işlemlerin ana hatlarıyla gruplandığı ekran burasıdır. Öğrenci, bu ekrandaki linkleri kullanarak öğrenci bilgilerine, derslerine ve sınavlarıyla ilgili işlemlere ulaşabilir.

Öğrenci, almakta olduğu derslerin listesini bu sayfada görebilir, derslerin ana sayfalarına bu ekrandan ulaşabilir. Bunun için derslerin bulunduğu tablodaki 'Aç' köprüsüne basması yeterlidir. Bu köprü yardımıyla, ulaşmak istediğin dersin ana sayfasına yönlendirilir.

Ders Ana Sayfası , öğrencinin aktif olan dersiyle ilgili tüm işlemleri yapabildiği ve tüm bilgileri görüntülemek istediği sayfalara erişebildiği ders ana sayfasıdır. Öğrenci bu sayfada, ders içeriğine, müfredatına, danışman bilgisine, ödev ve projelerine, sınavlarına, sohbet saati bilgilerine, materyallere, ek dosyalara ve dersteki durumunun özetlendiği değerlendirme bilgileri sayfasına ulaşabilir.

Ders İçeriği, ders için temel içerik ‘İçeriği Başlat’ bağlantısı ile başlatılır. Öğrencinin incelediği içerik, bir sonraki girişinde kaldığı yerden devam edecektir.

Ödev ve Projeler , öğrencinin ödevlerinin ve projelerinin listelendiği sayfadır. Sayfadaki listede öğrenciye atanmış ya da atanacak olan ödev ve projeler, danışmanlarının bu ödevler için gönderdikleri ödev dosyaları, ödevlere yanıt olarak öğrencinin gönderdiği dosyalar, (varsa) öğrencinin aldığı puanlar görüntülenir. Danışman bir ödevin dosyasını sisteme yüklemiş olsa dahi bu dosya ödevin ilan tarihinden önce görüntülenemez. Eğer öğrenci bir ödevden henüz bir puan almamış ise ödev dosyası tekrar tekrar yüklenebilir.

Aynı zamanda Sınav Listesi, Sınav Alma Ekranı, Eğitim Değerlendirme Bilgileri, Ders Materyalleri, Dosyalar, Hatırlatmalar, Öğrenci İşlemleri, Mezuniyet Takip Çizelgesi, Not Dökümü vb. bölümler bulunur.

3.1.2.      İletişim

Bu alanda programın tarihleri, diğer öğrenciler ile iletişim ve duyurular bulunur. Akademik Takvim, üniversite tarafından belirlenen akademik takvim bilgileri listelenir. Duyurular, kullanıcı kendisine yapılmış duyuruların listesine bu sayfadan ulaşabilir. Duyuruları başlangıç ya da bitiş tarihleri belirli bir tarih aralığında olacak şekilde filtre edebilir. Eğer başlangıç ve bitiş tarihleri aynı tarihi gösterecek şekilde seçilmiş ise filtreleme, verilen tarih duyuru başlangıç ve bitiş tarihlerinin arasında kalacak şekilde yapılır.
Mesajlar, kullanıcılar, yeni bir mesaj oluşturabilir, gelen mesajları okuyabilir,kendilerine gönderilen ve kendi göndermiş oldukları tüm mesajları listeleyebilirler.

3.1.3.      Ayarlar

Kullanıcının tüm sistem bilgilerine ulaşması, ayarlarını güncellemesi ve sistem içinde arama yapmak gibi fonksiyonları kullanabilmesi için bu sayfaları kullanması gerekir.
Kişisel Bilgiler, kişisel bilgilerini bu sayfada görebilir. Kişisel bilgilerini güncellemek için 'Bilgileri Güncelle' köprüsüne tıklayabilir.
Kişisel Bilgi Güncelleme, bu sayfada kullanıcı, kişisel bilgilerini güncelleyebilir. Bunun için, güncellemek istediği bilgileri doldurarak ‘Güncelle’ düğmesine basar.
Parola Güncelleme, kullanıcılar parolalarını bu sayfa ile güncelleyebilirler. Bunun için kullanmakta oldukları geçerli parolalarını bir kere, yeni parolalarını ise olası hataları engellemek amacıyla iki kere girip, ‘Güncelle’ düğmesine basarlar.


3.2. Moodle LMS

Moodle LMS açık kod kaynaklı öğrenme yönetim sistemidir. Bu sistem özellikle eğitimciler arasında öğrencileri için dinamik websiteleri oluşturmak için kullanılır. Bu sistemi kullanmak için aynı zamanda bilgilerin sunucu üzerinde tutulması gerekir.
Amasya UZEM, Moodle LMS’si etkin bir şekilde uzaktan eğitimde kullanmaktadır. Açık kaynaklı olduğu için herhangi bir maliyeti yoktur. Bu sistem  ihtiyaçlara bağlı olarak UZEM tarafından devamlı güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Her dersin içeriği Dreamweaver, Flash, video vb. program ve çoklu görsel mateyaller ile zenginleştirilmektedir. Aynı zamanda UZEM bünyesinde kurulan stüdyo ile öğretim görevlileri haftalık dersleri için videolar hazırlamaktadırlar. Aynı zamanda sunucu yönetimi ve bakımı UZEM tarafından yapılmaktadır.
Moodle LMS kullanılarak Merzifon MYO, Suluova MYO ve Gümüşhacıköy MYO’ların tüm öğrencilerine Türk Dili I, İnkılap Tarihi ve Yabancı Dil dersleri çevrimiçi (online) olarak verilmektedir. Öğrenciler zenginleştirilmiş ders içeriklerine internet üzerinden kendilerine verilen kullanıcı adı ve şifreler ile rahatlıkla ulaşmaktadırlar. Aynı zamanda sistem ve dersler hakkında UZEM çalışanlarına geri bildirimde bulunmaktadırlar.
Yukarıdaki MYO’ların belirtilen derslerinin sınavları Amasya UZEM tarafından hazırlanmaktadır. UZEM bünyesinde hazırlanan sınavlar üniversite matbaasında her öğrenci için bir kitapçık ve çoklu grup olarak basılmaktadır. Basılan sınavlar MYO’lara gönderilmekte ve gelen cevap kağıtları okunup öğrencilere notları verilmektedir.

4.       DEĞERLENDİRME
Amasya UZEM’in faaliyete girmesi ile eğitim çeşitliliği artmıştır. Meslek yüksekokulları, fakülteler ve enstitülere ek olarak UZEM’in açılması eğitim-teknoloji birlikteliğini mecburi kılmıştır. Aynı zamanda UZEM’in teknik alt yapıya sahip olması ile üniversitemiz, üniversiteler arası rekabette önemli bir adım atmıştır. UZEM’in Ön lisans, lisans, yüksek lisans ve kursları ile aynı anda kullanılabilmesi eğitim verimliliğini olumlu yönde etkileşmiştir. Bu adımlar neticesinde daha farklı coğrafyalardan ve farklı bölümlerden öğrenciye ulaşma imkanı doğmuştur.
Uzaktan eğitim ile dönersermayeye katkı yapılmıştır. Bu katkı şu anda çok ön planda olmasada ilerleyen dönemlerde yeni programların açılması ile ciddi boyutlara ulaşacaktır. Bu da beraberinde yenilik, farklılık ve verimliliği getirecektir. Aynı zamanda Moodle LMS’in kullanılması ile Merzifon, Suluova ve Gümüşhacıköy MYO’ların  Türk Dili, İnkılap Tarihi ve Yabancı Dil derslerinin internet üzerinden verilmesi maliyet oranlarını düşürmüştür. Biribirinden uzak alanlara kurulu olan bu okullara her ders için bir öğretim görevlisi, toplamda dokuz öğretim görevlisi gerekirken, UZEM bünyesinde üç öğretim görevlisi ile program yürütülmektedir. Aynı zamanda derslik sıkıntısı aşılmış ve ders için gerekli olan masa, sıra, elektrik vb. için herhangi bir masraf olmadığından tasarruf sağlanmıştır.
UZEM bünyesinde bulunan stüdyoda, öğreticiler tarafından anlatılan dersler düzenlenip sisteme aktarılmaktadır. Teknolojik olan bu ortam sayesinde, dersler daha da görsel bir hale getirilmiştir. Kayıtlar için elektronik tahta, sunular ve yüz yüze yöntemler kullanılmıştır. Bu durum öğreticilerin eğitim teknolojileri ile bütünleşmelerini sağlamakla beraber kendilerini geliştirme imkanı vermiştir.
UZEM’in eksiklikleri arasında ilk olarak fiziksel alan darlığı gelmektedir. Bu sınırlılıktan dolayı içerik geliştirme diğer laboratuvarlarda olmaktadır. Mekan darlığı aynı zamanda zaman verimliliğini düşürmektedir. Üniversitelerin çoğunda Uzaktan Eğitim Merkezi ayrı ve kendisine ait bir binada yapılmaktadır. Bir yıl içinde UZEM’in kendisine ait ve kendisine yeten bir binada olması öngörülmektedir.
Teknolojik araç ve gereçlerindeki çeşitlilik aynı zamanda daha zengin içerik geliştirilmesini gerekli kılmıştır. Bunun için yeterli sayıda ve donanımda eleman sayısı, diğer yandan da net bir iş tanımının yapılması gerekmektedir. UZEM bünyesindeki eleman eksikliği öğrenciler ile telafi edilmeye çalışılmaktadır. Diğer yandan sanal dersler için akşam saat 10:00 kadar nöbet tutulması gerekebilmektedir. Bu konu hakkında net bir madi destek görülmemektedir. Okulda bulunan öğretim görevlileri UZEM’in ne yaptığının tam olarak haberdar değiller. Konferanslar, toplantılar yapılarak akıllardaki soru işaretleri cevaplanabilir ve öğretim örevlilerinin stüdyoyu kendi dersleri için kullanmaları teşvik edilebilir. UZEM bünyesinde ders veren öğretim görevlilerine sistemin gidişatı hakkında sürekli olarak bilgi verilmelidir. Onlarında yeni fikirler üretmeleri ve teknik işleri kolaylaştırmaları sağlanabilir.
UZEM bünyesinde bulunan program sayısı ve çeşidi artırılmalıdır. Sadece eğitim alanında değil aynı zamanda teknik, sağlık, sosyal vb. alanlarada yönelinmelidir. Hedef olarak daha çok yüksek lisans ve doktora programları açılmalıdır. Hedef kitlesi ülkemiz ile sınırlı tutulmayıp, Balkanlar,  Orta Asya ve Orta Doğu göz önünde tutulmalıdır.

KAYNAKLAR
Amasya UZEM. (2012). ABD'de Okullarda e-learning Yayılmış Durumda, 06.12.2012. http://www.amasya.edu.tr/akademik/rektorluge-bagli-birimler/uzaktan-egitim-merkezi/uploads-ve-dokuman/guncel-haberler.aspx
Kızılboğa, İ. (2012). Uzaktan Eğitim Yönetim Sistemi- Öğrenci Klavuzu, 06.12.2012. http://www.amasya.edu.tr/media/87019/uzem-__renci_k_lavuzu.pdf

Moodle Sitesi. (b.t[1]). About Moodle, 06.12.2012. https://moodle.org/about/
Wikipedia. (b.t.1). Türkiyedeki üniversiteler listeler, 06.12.2012. http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye%27deki_%C3%BCniversiteler_listesi
Yök Sitesi. (b.t.1). Üniversiteler, 0612.2012. http://www.yok.gov.tr/content/view/527/

[1] b.t.: Bilinmeyen Tarih

No comments:

Post a Comment